โรคมือเท้าปาก เป็นโรคที่พบมากในเด็กตัวเล็กๆโดยเฉพาะอย่างยิ่งตอนหน้าฝน เกิดขึ้นจากการรับเชื้อไรวัส โดยหลักๆมี 2 จำพวกชื่อ enterovirus แล้วก็ coxsackie
ลักษณะโรคมือเท้าปาก
คนเจ็บมักมีลักษณะอาการไข้ ในบางบุคคลอาจมีไข้สูง มีผื่นเป็นลักษณะตุ่มน้ำหรือตุ่มสีแดงขึ้นรอบๆฝ่ามืออุ้งเท้า แล้วก็มีแผลในปาก ครั้งคราวอาจมีผื่นขึ้นรอบๆอื่นด้วย ยกตัวอย่างเช่น หัวเข่า ศอก หรือ อวัยวะสืบพันธุ์ เด็กบางทีอาจจะกินได้ลดลงเหตุเพราะเจ็บแผลในปาก โดยมากอาการมักไม่ร้ายแรง และก็หายได้เอง โดยไข้ มักหายใน 2-3 วัน แล้วก็ผื่นมักหายใน 7-10 วัน
แม้กระนั้นในบางครั้งบางทีอาจมีการติดโรคที่ร้ายแรงแล้วก็อันตรายอย่างยิ่งกว่า เป็นการเกิดสมองอักเสบ หรือเยื่อหุ้มสมองอักเสบ ซึ่งพบว่าเพิ่มการเสี่ยงสำหรับเพื่อการเสียชีวิตเยอะขึ้น ซึ่งบางทีอาจเพียงพอมีสัญญาณเตือนได้โดยพินิจจากการที่เป็นไข้สูง ไม่ลดน้อยลงใน 48 ชั่วโมง ซึม มองเหน็ดเหนื่อยมากมาย มีกล้ามกระตุกเป็นบางครั้ง ซึ่งคนเจ็บที่มีลักษณะอาการพวกนี้ควรจะได้รับการประมาณอย่างเร็ว
การติดต่อของโรค
โรคมือเท้าปากติดต่อจากคนสู่คนผ่านระบบทางเดินอาหารแล้วก็ฟุตบาทหายใจ อย่างเช่น น้ำมูก น้ำลาย หรือ อุจจาระของคนเจ็บ ซึ่งบางทีอาจเจอได้อีกทั้งจากการสัมผัสโดยตรง แล้วก็สัมผัสทางอ้อม ดังเช่น สัมผัสผ่านของเล่นเด็ก ผ้าอ้อม ผ้าที่มีไว้เพื่อเช็ดตัว ลูกบิดประตู น้ำ-ของกิน โดยเหตุนี้ก็เลยดูได้ว่า โรคมือเท้าปากมักระบาดใน สถานศึกษาชั้นเด็กตัวเล็กๆ อนุบาล หรือ Nursery ที่มีเด็กตัวเล็กๆมากยิ่งกว่าเด็กโตเนื่องมาจากยังเป็นวัยที่ยังไม่อาจจะดูแลความถูกอนามัยของตนเองเจริญนั่นเอง
การวิเคราะห์โรค
สามารถวิเคราะห์จากอาการและก็ลักษณะผื่นได้ โดยไม่จำเป็นจำเป็นต้องอาศัยผลทางห้องทดลอง นอกจากในเรื่องที่อาการคลุมเครือ หรืออยากได้แยกจากโรคอื่นๆที่อาการบางทีอาจใกล้เคียงกัน สามารถตรวจเชื้อได้จากการป้ายโพรงจมูก หรือส่งไปทำการตรวจเชื้อในอุจจาระ
การรักษา
เป็นการดูแลตามอาการ (ตัวอย่างเช่น ยาลดไข้ ยาแก้เจ็บแผลในปาก) เพราะเหตุว่าโดยปกติร่างกายสามารถฆ่าเชื้อโรคเชื้อไวรัสได้เอง ในบางคราวที่ผู้เจ็บป่วยรับประทานอาหารได้น้อยมาก บางทีอาจพินิจพิเคราะห์ให้สารน้ำทางเส้นเลือดพื้นฐาน ฯลฯ
ในเรื่องที่มีสัญญาณของโรคที่ร้ายแรง ดังเช่นว่า ไข้สูง ไข้ไม่ลดน้อยลงใน 48 ชั่วโมง ซึม มองอ่อนแรงมากมาย ตาเหม่อ มีกล้ามกระตุก ควรต้องได้รับการคาดคะเนอย่างเร็ว และก็รับไว้รักษาในโรงหมอเพื่อประเมินอาการอย่างใกล้ชิด
รักษา โรค มือ เท้า ปาก โดยธรรมดาเชื้อไวรัสตายง่ายในที่แห้ง แล้วก็ร้อน การต้มแล้วก็นึ่งเครื่องมือ ข้าวของสามารถฆ่าเชื้อโรคนี้ได้ ส่วนการล้างมือด้วยแอลกอฮอล์ล้างมือ ไม่สามารถที่จะทำลายเชื้อได้อย่างมีคุณภาพ ควรต้องล้างมือด้วยสบู่และก็น้ำจะดีเยี่ยมที่สุด ในเรื่องที่มีเด็กเจ็บไข้ ผู้ดูแลควรจะให้เด็กอยู่บ้านแล้วก็งดเว้นการออกไปเล่นกับเด็กผู้อื่น
วัคซีนคุ้มครองปกป้องโรคมือเท้าปาก
ในขณะนี้ (2022) มีวัคซีนปกป้องโรคมือเท้าปาก ที่ได้รับการยินยอมจาก หน่วยงานของกินและก็ยา (สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา) ในประเทศไทยแล้วหมายถึงEntroVac
ข้อควรจะทราบก่อนรับ วัคซีน EntroVac
1. อายุที่รับวัคซีนได้เป็น6 เดือน ถึง 5 ปี
2. ฉีดเข้ากล้าม 2 เข็ม โดยเว้นระยะห่างระหว่างเข็ม 1 เดือน
3. วัคซีนจำพวกนี้คุ้มครองป้องกัน-ลดความร้ายแรงของโรคมือเท้าปาก ที่เกิดขึ้นจาก Enterovirus แค่นั้น ไม่อาจจะคุ้มครองปกป้องโรค มือ เท้า ปาก ที่เกิดขึ้นจากเชื้อไวรัสประเภทอื่นๆได้
4. มีการเรียนรู้ในประเทศไทยในตอนปี 2000-2017 พบว่าโรคมือเท้าปากในประเทศไทยมีสาเหตุจากเชื้อ Enterovirus ราว 70% รวมทั้ง coxsackie virus โดยประมาณ 30 % 1
